صندوق بینالمللی پول، سازمانی جهانی است که برای همکاریهای داوطلبانه توسط 182 کشور ایجاد شده است. هدف این سازمان همفکری و مشورت با یکدیگر در راستای ایجاد و حفظ سیستم خرید و فروش پایدار و ثابت ارزها است، به نحوی که پرداختهای پولی به موقع و به طور متناسب انجام گیرند. اداره و دفتر مرکزی این نهاد بینالمللی پولی در شهر واشینگتن قرار دارد.
اعضای صندوق بینالمللی پول بر این باورند که ارتباط باز و گسترده با توجه به خط مشی و سیاستهای موثر بر نحوه پرداخت ارز از سوی دولتها و شهروندان کشورها منافع همه را تامین مینماید. آنها همچنین معتقدند، تطبیق و تعدیل هر چند وقت یکبار این خط مشیها زمانی که اعضا بر سر آن به توافق برسند، به رشد و توسعه تجارت جهانی کمک خواهد کرد. این پیمانها میتواند در سراسر اقتصادهای دنیا مشاغل جدید و درآمدهای بالا پدید آورد.
یکی از وظایف صندوق بینالمللی پول فراهم آوردن وام و کمکهای پولی به اعضایی است که در بازپرداخت تعهدات خود با مشکل روبرو شدهاند. در این میان صندوق بینالمللی پولی بر اساس قواعدی که منافع چندجانبه را دنبال میکند، به این گونه کشورها اصلاحات اقتصادی را پیشنهاد میکند. با این وجود این نهاد بینالمللی قدرت اجرایی و مداخله در سیاستهای اقتصادی کشورهای عضو را ندارند. همچنین توانایی ترغیب و ایجاد انگیزه برای انجام هزینههای بیشتر در امر آموزش و پرورش و کاهش پرداختهای نظامی و دفاعی در آن دیده نمیشود. از دیگر وظایف صندوق بینالمللی پول پدیدآوردن انگیزه برای کشورها در راستای استفاده درست از منابع کمیاب از طریق صرفهجویی در هزینههای مالی و پولی است. هرگاه برخی از اعضاء به راهنماییها و درخواستهای صندوق بینالمللی پول توجه لازم را نشان ندهند، تلاشهایی برای یکپارچگی و هماهنگی سیاستهای آنها در جهت منافع همه اعضاء انجام میگیرد. بدین ترتیب صندوق بینالمللی پول تنها میتواند از اعضاء بخواهد که اطلاعات و خط مشیهای پولی و مالی را به طور آشکارا در اختیار همگان بگذارند و تا حد ممکن موانع مبادلات محلی با سایر نقاط و مشکلات پرداخت با پول خارجی را مرتفع سازند. کشورهای عضو راجع به سیاست پرداختهای خود، اختیاراتی را به صندوق بینالمللی پول تفویض کردهاند، زیرا این سیاستها در گردش پولی میان ملل مختلف بیشترین اهمیت را داراست و به تجربه ثابت شده که بدون ایجاد یک نهاد ناظر جهانی، سیستم پیشرفته دریافت و پرداختهای پولهای خارجی (ارز) به درستی کار نمیکند.
صندوق بین المللی پول اهداف زیر را دنبال می کند:
§ تقویت همکاریهای بینالمللی بوسیله فراهم آوردن ابزاری برای اعضاء در راستای همفکری و مشورت مساعی درباره گفتگوهای پولی جهانی
§ تسهیل رشد بازرگانی بینالمللی و در نتیجه دستیابی به سطوح بالای اشتغال و درآمد واقعی در میان اعضاء
§ ارتقاء و بهبود ثبات نرخهای ارز، تنظیم پیمانهای ارزی و مبادلاتی، جلوگیری از کاهش بهای رقابتی ارز
§ پرورش سیستم چند جانبه بینالمللی پرداختها و تلاش در جهت حذف موانع ارزی که از رشد و توسعه تجارت و بازرگانی بین المللی جلوگیری میکنند.
§ بهینهسازی و آماده کردن منابع مالی برای اعضاء با توجه قوانین مشخص و امنیت کافی.
بدین ترتیب در صورت برخورد کشورها با عدم تعادل در پرداختها، صندوق بینالمللی پول برای کمک به شکوفایی اقتصادی و مالی جهان، منابع مالی در اختیار این کشورها قرار خواهد داد، چرا که ممکن است برای رهایی از مشکل عدم تعادل در ترازپرداختها راهحلهای نامناسب و ویرانگری بکار گرفته شود.
منبع: موسسه آموزش و پژوهشهای اقتصادی رهنمون سرمایه
تاریخ: 28 فروردین 86